De zwarte specht, ook wel Dryocopus martius genoemd, is een imposante vogelsoort die behoort tot de spechtenfamilie. Met zijn kenmerkende zwarte verenkleed en rode kruin is hij gemakkelijk te herkennen in het Nederlandse landschap. In dit artikel zullen we dieper ingaan op de verschillende aspecten van de zwarte specht, zoals zijn uiterlijk, geluid, leefgebied, voeding, voortplanting, broedseizoen, bedreigde status, en vergelijkbare vogels.
Uiterlijk van de zwarte specht
De zwarte specht heeft een robuust postuur en kan een lengte bereiken van ongeveer 45 centimeter. Het mannetje en het vrouwtje van de zwarte specht verschillen niet veel van elkaar in uiterlijk. Beide hebben een geheel zwarte verenkleed, met uitzondering van een opvallende rode kruin bij volwassen vogels. De zwarte specht heeft een krachtige snavel die zeer geschikt is voor het hakken van bomen.
Zwarte specht geluid
Een van de meest opvallende kenmerken van de zwarte specht is zijn luide en karakteristieke roep. Het geluid van de zwarte specht, ook wel ‘klu-klu-klu-klu’ genoemd, kan over lange afstanden worden gehoord en wordt vaak gebruikt om territoria af te bakenen en partners aan te trekken.
Leefgebied
De zwarte specht komt voornamelijk voor in bossen en bosrijke gebieden. Hij geeft de voorkeur aan oudere bossen met veel oude bomen waarin hij kan nestelen en voedsel kan vinden. In Nederland is de zwarte specht met name te vinden in de Veluwe, de Achterhoek en delen van Limburg.
Voeding
De zwarte specht is een echte houtbewoner en voedt zich hoofdzakelijk met insecten die zich in bomen bevinden. Hij hakt met zijn krachtige snavel gaten in de bast van bomen, op zoek naar larven en ander insectenleven. Daarnaast eet de zwarte specht ook vruchten, noten en zaden.
De voeding van de zwarte specht bestaat uit:
– Insectenlarven
– Mieren
– Kevers
– Spinnen
– Vruchten
– Noten
– Zaden
Voortplanting
De zwarte specht vormt monogame paartjes die vaak jarenlang bij elkaar blijven. Het bouwen van het nest is een gezamenlijke taak van het mannetje en het vrouwtje. Het nest wordt meestal gemaakt in een oude, verrotte boomstam of in een dikke tak. Het vrouwtje legt meestal 4-5 witte eieren, die door zowel het mannetje als het vrouwtje worden uitgebroed.
Zwarte specht broedseizoen
Het broedseizoen van de zwarte specht begint meestal in maart en duurt tot juni. Het vrouwtje broedt de eieren uit gedurende een periode van ongeveer 11-14 dagen. Na het uitkomen van de eieren worden de jongen nog ongeveer 25-30 dagen door beide ouders gevoed en verzorgd.
Tijdens het broedseizoen zijn de volgende kenmerken van toepassing:
– Nestbouw begint in maart
– Eieren worden gelegd in april-mei
– Broedperiode duurt 11-14 dagen
– Jongen worden gevoed gedurende 25-30 dagen
Bedreigde status
De zwarte specht heeft momenteel de status ‘niet bedreigd’ op de Rode Lijst van de IUCN. Dit betekent dat de populatie van deze soort momenteel stabiel is en er geen directe bedreigingen zijn voor zijn voortbestaan.
Familie
De zwarte specht behoort tot de spechtenfamilie (Picidae). Andere vogels in dezelfde familie zijn onder andere:
– Grote bonte specht (Dendrocopos major)
– Groene specht (Picus viridis)
– Middelste bonte specht (Dendrocopos medius)
Vergelijkbare vogels
Er zijn verschillende vogelsoorten die qua uiterlijk en gedrag veel lijken op de zwarte specht, maar niet tot dezelfde familie behoren. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
– Raaf (Corvus corax)
– Vlaamse gaai (Garrulus glandarius)
– Ekster (Pica pica)
– Zwarte kraai (Corvus corone)